Vấn đề nhà ở xã hội cho công chức khi sáp nhập các tỉnh thành: Cần bao nhiêu căn?
Theo ông Nguyễn Trường Giang, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy và sáp nhập tỉnh thành trong năm nay đòi hỏi phải tính toán kỹ lưỡng kế hoạch xây dựng bao nhiêu căn nhà ở xã hội dành cho cán bộ, công chức, đồng thời rà soát lại nguồn lực hiện có.
Sáng 21/5, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết thí điểm liên quan đến một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển nhà ở xã hội.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang đã đặt vấn đề trọng tâm: “Tiền và nguồn lực ở đâu để xây dựng nhà ở xã hội?”. Ông Giang nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh kỳ họp thứ 9 đang bàn thảo nhiều nội dung chi ngân sách khác như tinh giản biên chế, chi cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, dự thảo nghị quyết về cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội cần phải đưa ra kế hoạch rõ ràng và bố trí nguồn lực dự kiến cụ thể.
Ông Nguyễn Trường Giang nhận định: “Trong năm nay, với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy và sáp nhập địa phương, cần có kế hoạch cụ thể về số lượng nhà ở xã hội để bố trí chỗ ở cho cán bộ, công chức. Đồng thời, cần rà soát lại quy hoạch nhà ở xã hội để đảm bảo nguồn lực đầu tư thỏa đáng.”
Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ) cũng đồng tình về sự cần thiết của cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt khi nhu cầu rất lớn và Chính phủ đặt mục tiêu 1 triệu căn đến năm 2030. Tuy nhiên, ông chỉ ra thực tế rằng thủ tục liên quan đến nhà ở xã hội còn phức tạp hơn nhà ở thương mại, khiến việc triển khai dự án mất 3-5 năm ngay cả khi mọi việc suôn sẻ.
Về Quỹ Nhà ở quốc gia được đề cập trong dự thảo nghị quyết, ông Hùng bày tỏ lo ngại về việc chưa làm rõ đơn vị quản lý. Ông cho rằng việc giao cho Mặt trận Tổ quốc hay Tổng Liên đoàn Lao động sẽ không phù hợp vì tính phức tạp của việc vừa đầu tư xây dựng, vừa cho thuê, thuê mua. Ông đề nghị Chính phủ làm rõ cơ quan điều hành, cơ chế vận hành, chức năng và nhiệm vụ cụ thể của quỹ, dù nhận định việc thành lập quỹ là cần thiết.
Dưới đây là đoạn văn đã được viết lại, trình bày rõ ràng hơn về các vấn đề liên quan đến thẩm định giá, chất lượng và tiến độ triển khai nhà ở xã hội:
Thẩm định giá và chất lượng nhà ở xã hội: Những điểm đột phá và thách thức
Về quy trình thẩm định giá mua, thuê mua nhà ở xã hội, ông Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá dự thảo nghị quyết lần này có một bước đột phá quan trọng: giao quyền thẩm định giá trực tiếp cho chủ đầu tư mà không cần thông qua các cơ quan thẩm định như trước đây.
“Việc trao quyền chủ động như vậy là rất tốt. Tuy nhiên, qua giám sát cho thấy khung giá bán nhà ở xã hội đang có sự chênh lệch lớn giữa các dự án và địa phương”, ông Hùng phát biểu. Ông dẫn chứng cụ thể: tại Yên Phong (Bắc Ninh), giá nhà ở xã hội chỉ dao động từ 8-10 triệu đồng/m2, trong khi ở Hải Phòng, mức giá lại lên tới 17-18 triệu đồng/m2.
Đặc biệt, ông Hùng nhấn mạnh quan điểm rằng không nên coi nhà ở xã hội là sản phẩm có chất lượng thấp. Dẫn lời yêu cầu của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc chất lượng nhà ở xã hội phải tương đương nhà ở thương mại, vị đại biểu cho rằng điểm khác biệt duy nhất là nhà ở xã hội được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ, giúp người dân mua được với giá thấp hơn, còn chất lượng và dịch vụ phải đảm bảo như nhà ở thương mại.
Cắt giảm thủ tục, đẩy nhanh tiến độ nhưng phải đảm bảo chất lượng
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn bày tỏ sự nhất trí với việc cần thiết ban hành nghị quyết nhằm tháo gỡ vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục và thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.
Ông Mẫn thông tin rằng từ năm 2021 đến nay, cả nước đã có 657 dự án nhà ở xã hội được triển khai, nhưng số lượng căn nhà ở xã hội mới chỉ đạt 15,6% so với mục tiêu. Với mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ cho người dân thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp đến năm 2030, Chính phủ cũng đã dành gói 120.000 tỷ đồng để hỗ trợ. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội nhận định tiến độ giải ngân của gói này còn rất chậm.
“Sự chậm trễ ở đây là do chúng ta chưa chỉ đạo quyết liệt và cũng do các thủ tục hành chính phức tạp. Với quy trình hiện nay, việc triển khai một dự án nhà ở xã hội có thể mất tới 2 năm”, ông Mẫn phân tích.
Dưới đây là đoạn văn đã được viết lại, tập trung vào các đề xuất cơ chế đặc thù và vấn đề Quỹ Nhà ở quốc gia:
Cơ chế đặc thù cho phép giao chủ đầu tư không qua đấu thầu
Trong dự thảo nghị quyết lần này, Chính phủ đề xuất một cơ chế đặc thù quan trọng: cho phép giao chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội mà không cần thông qua hình thức đấu thầu. Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, cơ chế này dự kiến sẽ đẩy nhanh đáng kể tiến độ thực hiện dự án nhà ở xã hội. Cụ thể, thủ tục đầu tư sẽ chỉ còn tối đa 75 ngày, giảm khoảng 200 ngày (tương ứng 70%) so với quy trình hiện hành.
Ba chính sách mới được bổ sung
Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, có ba chính sách mới được bổ sung so với chủ trương ban đầu của cấp có thẩm quyền, bao gồm:
- Xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội.
- Quy định điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
- Hoàn trả tiền sử dụng đất, kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Ủng hộ chỉ định thầu nhưng cần công khai, minh bạch
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ủng hộ cơ chế chỉ định thầu đối với các dự án nhà ở xã hội. Tuy nhiên, ông đề nghị cần đảm bảo tính công khai, minh bạch để tránh tình trạng “xin – cho”. Ông cũng tán thành việc cắt giảm thủ tục nhằm đẩy nhanh tiến độ dự án nhà ở xã hội, nhưng nhấn mạnh phải có giải pháp kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo chất lượng công trình.
Ông Mẫn nhấn mạnh rằng, nếu các chính sách trong dự thảo nghị quyết được thực hiện hiệu quả trong năm 2025, điều này sẽ tạo động lực mạnh mẽ để đạt mục tiêu 100.000 căn nhà ở xã hội.
Quỹ Nhà ở quốc gia: Yêu cầu làm rõ mô hình hoạt động
Đối với Quỹ Nhà ở quốc gia, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu phải xác định rõ mô hình hoạt động, tư cách pháp nhân, cũng như chức năng và nhiệm vụ cụ thể của quỹ. Đồng thời, cần làm rõ mối quan hệ giữa quỹ này với các quỹ đã tồn tại như Quỹ Phát triển nhà ở hay Quỹ Đầu tư phát triển địa phương, vốn cũng có chức năng đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.
