Khám phá kiến trúc độc đáo của nhà cổ 100 năm gắn liền với ‘đại ca giang hồ’ Sài Gòn

Ngôi nhà cổ hơn 100 năm tuổi của “đại ca giang hồ” Tư Mắt tại TP.HCM gây ấn tượng mạnh với kiến trúc giao thoa Đông – Tây độc đáo, và đáng kinh ngạc là vẫn giữ được gần như nguyên vẹn vẻ đẹp sau một thế kỷ.

Ẩn mình trong một con hẻm nhỏ tại Quận Tân Bình, TP.HCM, ngôi nhà cổ 100 năm tuổi từng gắn liền với tên tuổi “đại ca giang hồ” Tư Mắt vẫn sừng sững thách thức thời gian. Công trình này không chỉ nổi bật với kiến trúc giao thoa Đông – Tây độc đáo mà còn lưu giữ dấu ấn tâm linh đặc biệt, một điều hiếm thấy giữa lòng đô thị Sài Gòn hiện đại.

Ngôi nhà cổ này gắn liền với cuộc đời đầy thăng trầm của ông Nguyễn Văn Trước, người được biết đến với biệt danh “đại ca Tư Mắt” trong giới giang hồ những năm đầu thế kỷ 20.

Ngôi nhà được xây dựng vào năm 1925, mang đậm phong cách kiến trúc tân cổ điển với sự giao thoa độc đáo giữa văn hóa Đông và Tây. Mặt tiền công trình nổi bật với những hàng cột và phù điêu được chạm khắc tinh xảo. Phía trên, dòng chữ Nguyễn Bửu Long được khắc rõ nét, và cao hơn nữa là biểu tượng “Thiên Nhãn” của đạo Cao Đài, càng làm tăng thêm vẻ đặc biệt và ý nghĩa tâm linh cho ngôi nhà.

Ngôi nhà trăm năm của “đại ca Tư Mắt”: Kiến trúc độc đáo và cuộc đời thăng trầm

Cuốn sách “Hảo hán Sài Gòn – Dân chơi Bến Nghé” của tác giả Thượng Hồng có nhắc đến ông Nguyễn Văn Trước, tức “đại ca Tư Mắt”. Thuở xưa, ông khởi nghiệp từ nghề thợ hớt tóc, sau đó làm chủ tiệm, mở cửa hiệu tại số 200 đường Marins (nay là Trần Hưng Đạo B, Quận 5, TP.HCM). Thời đó, khắp Sài Gòn – Chợ Lớn và cả Nam Kỳ lục tỉnh không ai không biết đến danh “đại ca Tư Mắt” bởi ông nổi tiếng là một trùm giang hồ trượng nghĩa.

Đến năm 50 tuổi, Tư Mắt bất ngờ rũ áo giang hồ, có lẽ do hối lỗi về những gì mình đã gây ra trong suốt thời gian dài, nên ông xin vào làm công quả tại chùa Giác Lâm (nay thuộc đường Lạc Long Quân, Quận Tân Bình).

Sau khi qua đời, ông để lại cho gia đình ngôi nhà nằm trên đường Trần Văn Hoàng, Quận Tân Bình, TP.HCM ngày nay.

Ngôi nhà này gây ấn tượng mạnh với lối kiến trúc tân cổ điển độc đáo, mang đậm sự giao thoa giữa hai trường phái Đông – Tây. Công trình được xây dựng bằng bê tông cốt thép kiên cố. Đặc biệt, ngôi nhà có bốn mặt giống hệt nhau, cùng với dãy hành lang bao bọc cả bốn mặt, được chống đỡ bằng những cột bê tông cốt thép theo phong cách Pháp cổ điển.

Kiến trúc tâm linh độc đáo và sự bền vững của ngôi nhà cổ 100 năm

Điểm đặc biệt và có lẽ độc nhất vô nhị tại TP.HCM chính là sự tồn tại của một ngôi nhà trên tầng thượng được xây dựng mô phỏng theo Thánh thất Cao Đài. Bên trong là các cụm thờ hộ pháp đặt ở bốn góc nhà. Trung tâm là bát quái đài thờ Thiên Nhãn và Ngọc Hoàng Thượng Đế. Phía sau bát quái đài là Thiên Phong Đường thờ các vị chức sắc trong đạo Cao Đài.

Ông Trần Trọng Hiền (62 tuổi), cháu đời thứ 4 của ông Tư Mắt, cho biết: “Hơn 60 năm sống trong ngôi nhà cổ được xây từ năm 1925 (đến nay tròn 100 năm) nhưng tôi chưa từng thấy nhà bị hư hại nhiều, thậm chí chưa từng được sửa chữa hay trùng tu lớn nào.” Ngôi nhà có dạng hình vuông, diện tích khoảng 200m², chỉ cũ đi và rêu phong bám vào do yếu tố thời gian.

Phía sau phòng khách là 2 phòng ngủ, được dẫn bởi 2 cửa buồng. Mỗi cửa buồng đều ốp gỗ điêu khắc họa tiết.

Chủ nhân ngôi nhà cho biết, suốt bao nhiêu năm qua, công trình này chưa hề trải qua bất kỳ đợt sửa chữa hay trùng tu lớn nào tác động đến kết cấu ban đầu của nó.