Hành trình rước kiệu bà chúa xứ núi Sam ngày 19/05
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam đạt đỉnh điểm vào chiều tối 19/5 (22/4 âm lịch), với nghi thức phục hiện rước tượng Bà và lễ hội đường phố.
Lễ hội được tổ chức trải dài từ Nhà bia liệt sĩ phường Núi Sam, qua khu vực Bà ngự trên đỉnh Núi Sam và kết thúc tại sân khấu Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam (phường Núi Sam, TP. Châu Đốc, tỉnh An Giang). Hàng ngàn người dân cùng với lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh, các sở, ban, ngành và TP. Châu Đốc đã tham dự sự kiện này.
Trước khi các nghi lễ bắt đầu, như thường lệ, núi Sam chìm trong những cơn mưa lúc nặng hạt, lúc lất phất. Tuy nhiên, đúng vào thời điểm diễn ra nghi lễ, trời bỗng tạnh hẳn, không khí trở nên thoáng đãng, khiến du khách gần xa vô cùng phấn khởi.
Nghi thức phục hiện tập trung vào chi tiết quan trọng: Dân làng, với lòng tín ngưỡng sâu sắc, đã huy động hàng trăm người đàn ông cường tráng để đưa tượng Bà xuống núi thờ phụng và gìn giữ. Tuy nhiên, dù cố gắng cách mấy, pho tượng vẫn không hề lay chuyển. Vào lúc đó, Bà đã nhập vào một người phụ nữ, tự xưng là Chúa Xứ Thánh Mẫu, và mách bảo dân làng rằng để di chuyển Bà xuống núi, chỉ cần 9 cô gái đồng trinh cùng nhau khiêng là được.
Đúng như lời mách bảo, tượng Bà trở nên nhẹ nhàng và di chuyển dễ dàng khi được các cô gái khiêng. Nhưng khi đến địa điểm miếu Bà tọa lạc ngày nay, pho tượng bất ngờ nặng trĩu, không tài nào nhấc lên được nữa. Dân làng hiểu rằng Bà muốn ngự tại nơi này, và vì thế đã xây dựng miếu thờ.
Khi chiều tà buông xuống và mọi nghi thức trên đỉnh núi đã hoàn tất, đoàn kiệu Bà Chúa Xứ từ từ được rước xuống chân núi. Hàng ngàn người dân và du khách từ khắp nơi, trong tiếng trống lân rộn ràng, đã đứng chờ đón và chiêm ngưỡng với lòng thành kính. Dù quãng đường khá xa, dòng người vẫn nối dài, cùng nhau bước đi, động viên nhau để hoàn thành tâm nguyện đưa tượng Bà xuống núi, tiếp nối truyền thống đã được gìn giữ qua hàng trăm năm.
Là một sinh hoạt văn hóa dân gian giàu bản sắc, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam có ý nghĩa sâu sắc trong đời sống cộng đồng. Lễ hội này không chỉ quan trọng đối với người Kinh, Hoa, Chăm và Khmer… tại Nam Bộ, mà còn tạo ra những ảnh hưởng tích cực đến tinh thần của một bộ phận lớn cư dân trên toàn quốc. Tầm vóc của lễ hội được khẳng định qua việc vừa sở hữu giá trị văn hóa đặc sắc, vừa là chỗ dựa tâm linh vững chắc, đồng hành cùng người dân trong suốt thời gian dài.
Đồng hành cùng đoàn rước kiệu Bà từ chân núi đến miếu Bà là lễ hội đường phố đầy màu sắc. Nổi bật trong đó là hình tượng “nhân thần” Thoại Ngọc Hầu – vị quan triều Nguyễn đã có công lớn trong việc tổ chức khai hoang, xây dựng hạ tầng, phát triển kinh tế và bảo vệ biên giới, góp phần mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh công lao hiển hách của ông, phu nhân Châu Thị Tế cũng được người đời đời kính trọng.
Năm nay đánh dấu lần đầu tiên Lễ hội Vía Bà được cử hành kể từ khi Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vinh dự được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Thông qua sự kiện này, ban tổ chức mong muốn bảo tồn và phát huy mạnh mẽ giá trị của di sản văn hóa phi vật thể này, góp phần phát triển kinh tế – xã hội, với trọng tâm là ngành du lịch tại địa phương. Việc thực hành các nghi thức lễ hội truyền thống, xây dựng một môi trường văn hóa, văn minh cho lễ hội, cùng với công tác quản lý và tổ chức chặt chẽ theo quy định, là những yếu tố then chốt.
